امروزه حفاظت از منابع با ارزش آب های زیر زمینی و خاک و قوانین سخت گیرانه زیست محیطی در خصوص عدم نشت مواد آلوده کننده خاک و محیط زیست و همچنین لزوم ذخیره سازی و استفاده بهینه از منابع آب باعث شده است تا استفاده از ژئوممبران در بسیاری از پروژه های مرتبط با زمین و آب متداول گردد
ژئوممبران ها جزء ضروری پروژه های مهندسی و ساختمانی مدرن هستند. آنها مواد مصنوعی هستند که برای پوشش و پوشش سازه های مختلف مانند محل های دفن زباله، مخازن و حوضچه ها استفاده می شوند. هدف اصلی ژئوممبران ها جلوگیری از مهاجرت مایعات و گازها از طریق ساختارهایی است که پوشش می دهند. در این مقاله مروری بر ژئوممبران ها، خواص و کاربردهای آن ها ارائه می شود.
ترکیب و خواص
ژئوممبران ها معمولا از پلی اتیلن با چگالی بالا (HDPE)، پلی اتیلن با چگالی کم (LDPE)، پلی وینیل کلراید (PVC)، پلی اتیلن کلروسولفوناته (CSPE) یا مونومر اتیلن پروپیلن دی ان (EPDM) ساخته می شوند. این مواد مقاومت شیمیایی، دوام و انعطاف پذیری بسیار خوبی دارند و برای استفاده در محیط های سخت ایده آل هستند.
ژئوممبران ها دارای ضخامت های مختلفی هستند که از 0.5 میلی متر تا 3.0 میلی متر متغیر است. ضخامت ژئوممبران به کاربرد خاص و سطح حفاظت مورد نیاز بستگی دارد. ژئوممبران های ضخیم تر مقاومت بیشتری در برابر سوراخ شدن، پارگی و سایر اشکال آسیب نشان می دهند.
برنامه های کاربردی
ژئوممبران ها در طیف وسیعی از کاربردها استفاده می شوند، از جمله:
1. محل دفن زباله: از ژئوممبران برای پوشش کف و کناره های محل های دفن زباله استفاده می شود تا از مهاجرت شیرابه به خاک اطراف و آب های زیرزمینی جلوگیری شود.
2. مخازن: از ژئوممبران برای خط کشی مخازن برای جلوگیری از اتلاف آب در اثر نشت استفاده می شود.
3. حوضچه ها: از ژئوممبران برای پوشش حوضچه ها برای جلوگیری از مهاجرت آب به خاک اطراف و آب های زیرزمینی استفاده می شود.
4. استخراج معادن: ژئوممبران ها در عملیات معدنکاری برای مهار و جلوگیری از مهاجرت مواد شیمیایی و مواد زائد استفاده می شوند.
5. کشاورزی: از ژئوممبران در کشاورزی برای خط کشی کانال های آبیاری و مخازن استفاده می شود تا از هدر رفتن آب در اثر نشت جلوگیری شود.
امروزه حفاظت از منابع با ارزش آب های زیر زمینی و خاک و قوانین سخت گیرانه زیست محیطی در خصوص عدم نشت مواد آلوده کننده خاک و محیط زیست و همچنین لزوم ذخیره سازی و استفاده بهینه از منابع آب باعث شده است تا استفاده از ژئوممبران HDPE در بسیاری از پروژه های مرتبط با زمین و آب متداول گردد .ضریب نفوذپذیری پایین این غشاء باعث گردیده که این فرآورده جایگزین لایه های قدیمی متخلخل و نفوذپذیر ساخته شده از مصالح خاکی و بتونی شود
ورق های ژئوممبران در مقابل قارچها و کپک ها کاملاٌ مقاوم بوده و اشعه فرابنفش و سایر عوامل محیطی هیچ گونه تاثیر منفی کیفی بر آن ندارد.در ساخت ژئوممبران از روان کننده های آلوده کننده معمول برای ساخت پلیمرها استفاده نشده است و از اینرو باعث افت کیفیت آب نمی گردد . معمولا برای ساخت ژئوممبران ها جهت استفاده در پوشش ها ، از رزین پلی اتیلن وی اف پی ای به دلیل قابلیت انعطاف پذبری و مقاومت کششی بالای آن استفاده می گردد . همچنین به منظور بالا بردن مقتومت در برابر ساییدگی و افزایش زبری از پلی اتیلن های فرانکشن فلکس جهت ساخت ژئوممبران استفاده می گردد.
ازکاربردهای عمده ژئوممبران HDPE می توان عایق کردن مخازن خاکی و بتنی آب کشاورزی و پرورش آبزیان ، پوشش کانال های انتقال آب، عایق فونداسیون مخازن صنعت نفت ، گاز ، پالایش و پتروشیمی ، مخازن صنعت آب و فاضلاب آب بندی سدها ، لاگون های صنایع شیمیایی ، حوضچه های تبخیر و مخازن ثانویه صنعت نفت ، گاز ، پالایش و پتروشیمی ، لندفیل ها ( مخازن دفن زباله ) ، حوضچه های گل و آب و کل های حفاری صنعت نفت و گاز ، لندفیل های دفن فضولات حیوانی هیپ لیچینگ صنایع معدنی و ... اشاره نمود .
مقاومت شیمیایی عالی ، مقاومت بسیار خوب در برابر اشعه ماوراء بنفش (uv) ، ازدیاد طول مناسب ، نصب سریع و آسان ، ابعاد بزرگ و جوش پذیری مناسب از مشخصات بارز این کالا می باشد .
